Những công trình kiến trúc AI đã chính thức trở nên thực thi. AI không còn chỉ là công cụ hỗ trợ vẽ bản vẽ kỹ thuật hay tối ưu hóa mô hình 3D mà còn trở thành người thiết kế chính cho những công trình thực tế đầu tiên trên thế giới.
Trong hàng nghìn năm lịch sử nhân loại, kiến trúc là một biểu hiện tinh tế của sự sáng tạo, kỹ thuật và văn hóa. Từ kim tự tháp Ai Cập, đền Parthenon cho đến nhà hát Sydney, những công trình vĩ đại đều là sản phẩm của trí óc con người. Nhưng giờ đây, với sự phát triển bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI), vai trò của kiến trúc sư đang được mở rộng – hoặc thậm chí là tái định nghĩa.
Những công trình kiến trúc AI được thiết kế như thế nào?
Quá trình này không diễn ra trong một sớm một chiều. Ban đầu, AI chủ yếu được sử dụng trong việc phân tích dữ liệu lớn, mô phỏng kết cấu, dự đoán hiệu suất năng lượng, hoặc tạo ra hàng loạt phương án thiết kế để kiến trúc sư lựa chọn.
Tuy nhiên, với sự ra đời của các mô hình AI tổng quát như DALL·E, Midjourney, hay đặc biệt là Autodesk Generative Design, AI giờ đây có thể đề xuất bố cục không gian, lựa chọn vật liệu, tối ưu cấu trúc và thậm chí tạo ra phong cách thẩm mỹ riêng biệt. Nó không còn chỉ là công cụ, mà đã bắt đầu hành xử như một “đồng nghiệp thiết kế”.
Nhà pavilon dự án AI thiết kế đầu tiên – “Pavilion of Reflections” (2022)
Tại triển lãm nghệ thuật Ars Electronica ở Áo, một trong những công trình mang dấu ấn rõ nét của AI là Pavilion of Reflections – một nhà pavilon bằng gỗ được tạo hình hoàn toàn từ thuật toán.
Thiết kế được thực hiện thông qua phương pháp generative design: AI được cung cấp các thông số về diện tích, ánh sáng, khả năng tái sử dụng vật liệu và yêu cầu thẩm mỹ. Sau hàng nghìn biến thể được “sinh” ra, đội ngũ con người lựa chọn bản tối ưu nhất để xây dựng.
Kết quả là một không gian vừa mang tính hữu cơ, vừa hiện đại, với kết cấu gỗ uốn cong phức tạp mà con người khó có thể tính toán thủ công.
AI và kiến trúc sư Zaha Hadid Architects: Khi con người và máy hợp tác
Hãng kiến trúc danh tiếng Zaha Hadid Architects là một trong những đơn vị tiên phong trong việc tích hợp AI vào quy trình thiết kế.
Dự án “AI SpaceFactory” là một điển hình – trong đó AI được dùng để đề xuất mô hình xây dựng nhà ở ngoài không gian với vật liệu thân thiện môi trường. Tất cả đều dựa trên việc AI xử lý dữ liệu từ môi trường khắc nghiệt của sao Hỏa và Mặt Trăng.
Một số module nhà ở mẫu được dựng lên trên Trái đất để thử nghiệm khả năng sống thật – mở ra viễn cảnh kiến trúc ngoài hành tinh do AI lên bản vẽ chính.
Khu dân cư đầu tiên thiết kế bởi AI ở Trung Quốc
Năm 2023, công ty Baidu kết hợp cùng một nhóm startup thiết kế thông minh đã cho ra mắt khu dân cư được thiết kế gần như hoàn toàn bởi AI tại một khu đô thị mới ở Hàng Châu.
AI không chỉ thiết kế từng căn hộ, mà còn sắp xếp cả khu dân cư theo hướng đón gió, tận dụng ánh sáng mặt trời, giảm tiếng ồn, và tối ưu hóa khoảng cách đi bộ đến các tiện ích công cộng.
Kết quả: một khu dân cư xanh, tiết kiệm năng lượng, đẹp mắt – và đặc biệt được thiết kế chỉ trong vài tuần, thay vì vài tháng như cách làm truyền thống.
“Neom” – Thành phố tương lai có dấu tay của AI
Dự án đô thị trị giá hàng trăm tỷ đô tại Ả Rập Saudi – Neom – được định hình là thành phố “thông minh nhất thế giới”. AI không chỉ thiết kế từng tòa nhà, mà còn được ứng dụng trong quy hoạch tổng thể, phân tích dữ liệu cư dân tương lai, và tạo ra các mô hình sống tối ưu.
Các tòa nhà tại đây đang dần được dựng lên với sự hỗ trợ của AI trong cả thiết kế lẫn xây dựng (robot xây nhà, in 3D, drone giám sát công trình).
AI làm kiến trúc sư – lợi hay hại?
Ưu điểm:
- Tốc độ nhanh khủng khiếp: AI có thể tạo ra hàng nghìn phương án thiết kế trong vài giờ.
- Tối ưu hóa vượt bậc: Dựa vào dữ liệu lớn, AI thiết kế với độ chính xác cao, tiết kiệm năng lượng, vật liệu và không gian.
- Tính thẩm mỹ mới lạ: Những thiết kế có logic vượt ngoài suy nghĩ thông thường của con người.
Thách thức:
- Thiếu cảm xúc và “hồn”: Nhiều thiết kế của AI bị nhận xét là “đẹp nhưng lạnh lẽo”.
- Phụ thuộc vào dữ liệu: Nếu dữ liệu đầu vào kém, AI sẽ tạo ra phương án sai lệch hoặc phi thực tế.
- Vai trò của kiến trúc sư truyền thống bị đe dọa: Nhưng cũng có thể nói – AI là công cụ để kiến trúc sư phát triển mạnh hơn, không phải để thay thế hoàn toàn.
Cùng tìm hiểu thêm AI hỗ trợ kiến trúc như thế nào tại: https://locvinhdesign.vn/cong-nghe-ai-dang-thay-do-nganh-kien-truc/
Tương lai kiến trúc với AI: Con người và máy đồng thiết kế?
Chúng ta đang bước vào kỷ nguyên của kiến trúc cộng tác, nơi AI và con người không đối đầu, mà song hành. Trong đó, AI là “bộ não toán học” còn con người vẫn giữ vai trò “trái tim cảm xúc”.
Những công trình đầu tiên do AI thiết kế đã chứng minh: chúng ta không cần phải chọn một trong hai. Một kiến trúc sư giỏi tương lai sẽ biết kết hợp cái logic của máy với cái hồn của người để tạo nên không gian sống vừa thông minh, vừa hiện đại.
Tham khảo và nhận tư vấn về các thiết kế nhà đẹp tại: https://www.facebook.com/share/p/15H46opi3U/